Προτάσεις για εγκατάσταση Φωτοβολταϊκών και Αιολικών στη Δυτική Μακεδονία

Ως «Αριστερή Συμπόρευση για την Ανατροπή στη Δ. Μακεδονία» είμαστε γενικότερα υπέρ όλων των μορφών ενέργειας, εξαιρουμένων των Πυρηνικών. Σε αυτή τη βάση είμαστε και υπέρ των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, που δεν είναι όμως μόνο τα Φωτοβολταϊκά, οι Ανεμογεννήτριες και τα μικρά υδροηλεκτρικά κάτω των 15 MW (Μ.ΥΗΣ), τα οποία εντάσσονται στις στοχαστικές και μεταβλητές ΑΠΕ (μ.ΑΠΕ).  Ανανεώσιμες πηγές είναι και η γεωθερμία, που υπάρχει άφθονη στη Χώρα μας, αλλά και τα μεγάλα υδροηλεκτρικά άνω των 15 MW που παράγουν σταθερή και πολλαπλά ωφέλιμη και “χρήσιμη” ενέργεια. Τα μεγάλα υδροηλεκτρικά μάλιστα έχουν αποθηκευμένη ενέργεια σε μορφή νερού στον ταμιευτήρα τους (τεχνητή λίμνη) και μπορούν να τη χρησιμοποιούν άμεσα όταν ζητηθεί για την ευστάθεια και την ομαλή λειτουργία των δικτύων αλλά και την γενικότερη την ευστάθεια του Ηλεκτρικού Συστήματος (Η/Σ) 

 

Για να καθορίσουμε τη θέση μας σε ότι αφορά το μίγμα καυσίμου και τις διάφορες μορφές ενέργειας πρέπει να πάρουμε υπόψη όλες τις παραμέτρους όπως:

• Την άποψη των τοπικών κοινωνιών
• Το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα και την επίδραση στην υγεία των κατοίκων
• Τις επιπτώσεις στη χρήση γης και τις γενικότερες ανάγκες στον αγροτοδιατροφικό τομέα.
• Τις ανάγκες της Χώρας και του λαού σε Ηλεκτρική Ενέργεια σε σχέση με την ήδη εγκατεστημένη ισχύ, τα διαθέσιμα δίκτυα και τον κορεσμό της κάθε περιοχής
• Την οικονομικότητα της κάθε μορφής διότι επηρεάζει άμεσα το γενικότερο κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας και τις δυνατότητες των λαϊκών στρωμάτων στην πρόσβαση στο ηλεκτρικό ρεύμα ως κοινωνικό αγαθό απαραίτητο για την επιβίωση.
• Την ενεργειακή ασφάλεια και την ενεργειακή εξάρτηση της Χώρας
• Τη μορφή της ιδιοκτησίας των σχεδιαζόμενων εγκαταστάσεων και τα κίνητρα του κάθε λεγόμενου επενδυτή. Αν δηλαδή πρόκειται για επένδυση που έχει σκοπό το κέρδος ή την εξυπηρέτηση των αναγκών του κοινωνικού συνόλου

 

Με βάση τα στοιχεία και τη λεπτομερή εξέταση όλων όσων προαναφέραμε και ειδικότερα βάσει των συνθηκών που διαμορφώνονται στην Περιοχή μας μετά από τις παρεμβάσεις που σχεδιάζονται στα πλαίσια της αποβιομηχάνισής της και την προβλεπόμενη ερημοποίηση και ολική Περιβαλλοντική υποβάθμισή της επισημαίνουμε ότι:

1. Εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, οι τοπικές κοινωνίες της Δυτικής Μακεδονίας απορρίπτουν τις εγκαταστάσεις των Αιολικών και των Φωτοβολταϊκών, και βρίσκονται επί ποδός πολέμου για να μην επιτρέψουν την εγκατάστασή τους.

 

2. Οι σχεδιαζόμενες εγκαταστάσεις δεν είναι και τόσο “πράσινες” όπως περιγράφονται αλλά καταστρέφουν, ανεπανόρθωτα μάλιστα, τους φυσικούς πόρους και το Περιβάλλον.

2^α) Για τα Αιολικά ενδεικτικά αναφέρουμε:

- Η Χωροθέτησή τους στις κορυφογραμμές απαιτεί διάνοιξη τεράστιων δρόμων μέσα στα βουνά, καταστρέφοντας χιλιάδες στρέμματα δασωμένων και λιβαδικών εκτάσεων με επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα και το φυσικό τοπίο.

-Η τσιμεντοποίηση των ορεινών όγκων, σύμφωνα με τους μελετητές, σφραγίζει τις υδρομαστεύσεις- και μελλοντικά θα καταστρέψει τις πηγές και τα υπάρχοντα ποτάμια-. (Μια σύγχρονη ανεμογεννήτρια των 4,5 MW χρειάζεται 1.000 κυβικά τσιμέντο στη βάση της, βάρους περίπου 2.200 τόνων)

- Για την κατασκευή κάθε βάσης ανεμογεννήτριας υπολογίζεται ότι αφαιρούνται 1000 κυβικά χώμα που εναποτίθενται σε άλλα γήπεδα, δεσμεύοντας επιπλέον εκτάσεις γης

- Οι διαρροές λαδιών (κάθε ανεμογεννήτρια περιέχει 1000 κιλά) είναι αναμενόμενο ότι θα μολύνουν τους υδροφόρους ορίζοντες. Γνωρίζουμε ότι ένα λίτρο λάδι καταστρέφει 1000 κυβικά νερό.

- Όταν χαλάσουν οι Ανεμογεννήτριες - καθώς στις συμβάσεις δεν προβλέπεται η περισυλλογή τους - τα κουφάρια τους, που περιέχουν εκτός των άλλων λάδια και τοξικά χημικά, θα παραμείνουν μόνιμα στα βουνά μολύνοντας περαιτέρω το οικοσύστημα.

- Τελευταίες μελέτες ενοχοποιούν τις Ανεμογεννήτριες και για άνοδο της θερμοκρασίας του μικροκλίματος λόγω της φραγής των αέριων ρευμάτων από τα γιγάντια πτερύγια.

- Οι υπόηχοι που εκπέμπουν οι Ανεμογεννήτριες δημιουργούν σοβαρά προβλήματα υγείας στους κατοίκους των κοντινών περιοχών. Σ' αυτούς αποδίδονται μέχρι και μεταλλάξεις – τερατογενέσεις – των γουνοφόρων ζώων.

2β) Για τα Φωτοβολταϊκά: Το κυριότερο πρόβλημα είναι η αλλαγή στις χρήσεις γης. Μετατρέπονται έτσι πολλές χιλιάδες στρεμμάτων καλλιεργήσιμων εκτάσεων σε άγονη γη στρωμένη με γυαλί και μέταλλο. Επιπλέον, είναι αναμενόμενο να δημιουργήσουν και προβλήματα περιβαλλοντικά και υγείας, από τα υλικά κατασκευής τους όταν μετά το “τέλος της ζωής τους” θα παραμείνουν πεταμένα στα βουνά και στους κάμπους, να σαπίζουν. Το κυριότερο πρόβλημα είναι ότι δε γνωρίζουμε τις επιπτώσεις, που θα υπάρξουν στο μέλλον, στην υγεία των κατοίκων και στο Περιβάλλον καθώς δεν υπάρχει παγκόσμιο προηγούμενο εγκατάστασης τέτοιων τεράστιων φωτοβολταϊκών πάρκων δίπλα σε κατοικημένες περιοχές. Καμία επιστημονική μελέτη δεν έχει γίνει για τις επιπτώσεις στο μικροκλίμα και στην υγεία των κατοίκων μιας Περιοχής από την κάλυψη τόσο μεγάλων εκτάσεων από γυαλί και μέταλλο (300.000 στρέμματα στη Δυτική Μακεδονία), που αντιστοιχεί σε τεράστιο ποσοστό επί της συνολικής επιφάνειας. Σημειώνουμε πως η έκταση της Μάλτας είναι 320.000 στρέμματα!

 

3. Σε ότι αφορά στις πραγματικές ανάγκες της Χώρας μας σε ηλεκτρική ενέργεια γνωρίζουμε ότι καταναλώνουμε κατά μ.ο 5.000 ΜW/h και στην αιχμή φτάνουμε μέχρι και στις 9.000 ΜW/h. Αυτή η Ηλεκτρική Ενέργεια συν κάποια εφεδρεία και την αναμενόμενη μελλοντική αύξηση της κατανάλωσης πρέπει να υπάρχει αναγκαστικά ως διαθέσιμη ισχύς στη Χώρα από σταθερές θερμικές μονάδες.

3^α) Για τις εγκαταστάσεις ΑΠΕ με βάση και τον νέο ΕΣΕΚ θα «πρέπει» μέχρι το 2030 να έχουμε εγκαταστημένη ισχύ από μεταβλητές ΑΠΕ (Φ/Β + Α/Γ) 15.000 ΜW (15 GW).  Αυτή η ισχύς είναι υπεραρκετή αφού είναι τριπλάσια από την συνολική κατανάλωση ρεύματος ολόκληρης της Χώρας. Μέσα σ’ αυτά δεν υπολογίζουμε και τα 3.500 ΜW των μεγάλων υδροηλεκτρικών αφού δεν εντάσσονται στις ΑΠΕ... Σήμερα, αρχές του 2021, έχουμε εγκατεστημένη Ισχύ από μεταβλητές ΑΠΕ γύρω στις 7.500 και με τα έργα που είναι υπό σύνδεση και υπό κατασκευή ξεπερνάμε τις 10.000 ΜW. Άρα μας μένουν 5.000 ΜW για να επιμεριστούν σε όλη τη Χώρα και μάλιστα μέχρι το 2030!!! Οι άδειες παραγωγής όμως που δίνει η ΡΑΕ ξεπερνάν τις 200.000 ΜW (200 GW !!!!) και κάθε μήνα προστίθενται κι άλλες. Επίσης πρέπει να σημειώσουμε ότι δεν έχουμε δίκτυα και διεθνείς διασυνδέσεις ώστε να μπορούν να μεταφέρουν τέτοιες ποσότητες Ηλεκτρικής Ενέργειας.

3.β) Μεγάλο και αξεπέραστο τεχνικό ζήτημα που αναδεικνύεται σε μείζον πολιτικό είναι η μεταβλητότητα των Φωτοβολταϊκών αλλά κυρίως των Αιολικών. Συγκεκριμένα το ρεύμα αυτών των πηγών ενέργειας δεν είναι σταθερό λόγω των αυξομειώσεων του ανέμου και της ηλιακής ακτινοβολίας. Άρα η παραγωγή ρεύματος αυξομειώνεται και δεν μπορεί να συμβαδίσει με την κατανάλωση που και αυτή αυξομειώνεται. Όμως γνωρίζουμε πως η παραγωγή με την κατανάλωση πρέπει να είναι ίση, με ελάχιστη απόκλιση αλλιώς έχουμε μπλακ άουτ. Για να μπορέσει να επιτευχθεί αυτό η μεταβλητή Η/Ενέργεια των ΑΠΕ, όσο μεγάλη και να είναι, χρειάζεται στήριξη από θερμική πηγή. Η στήριξη αυτή είναι από 15% έως και 100% επί της παραγόμενης Η/Ε των ΑΠΕ. Αυτό σημαίνει ότι είναι ένας τεράστιος μύθος ότι όσες περισσότερες ΑΠΕ εγκαθιστούμε τόσες θερμικές μονάδες (λιγνιτικές, Φυσικού αερίου ή πυρηνικές) κλείνουμε. Το αντίθετο ισχύει: Όσες παραπάνω ΑΠΕ εγκαθιστούμε τόσες παραπάνω, θερμικές μονάδες χρειαζόμαστε….!      

4.   Η Περιοχή μας έχει ήδη εγκατεστημένες πολλές μ.ΑΠΕ και δεν είναι δυνατόν να δεχτεί την εγκατάσταση άλλων 13 GW και την κάλυψη 300.000 στρεμμάτων αλλά ούτε και λιγότερων ακόμα, γιατί αυτό θα σημάνει την ολική καταστροφή του γεωργοκτηνοτροφικού τομέα και του περιβάλλοντος γενικότερα.
5. Οι μεταβλητές ΑΠΕ, λόγω των εγγυημένων τιμών που είναι 2 έως και 6 φορές πάνω από την τιμή πώλησης της Η/Ε, ανεβάζουν συνολικά το κόστος του ρεύματος στη Χώρα μας. Αυτό το πληρώνουν οι καταναλωτές Η/Ε όχι μόνο μέσω της ακριβής κιλοβατώρας αλλά και μέσω των “ρυθμιζόμενων χρεώσεων” (ΕΤΜΕΑΡ που τροφοδοτεί τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ -ΕΛΑΠΕ). Επίσης ο καταναλωτής το πληρώνει ξανά και μέσω του κόστους των δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που το μεγαλύτερο μέρος τους τροφοδοτεί πάλι τον ΕΛΑΠΕ. Αυτό είναι και εις βάρος της περιοχής μας αφού με πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης ένα 5% από το συνολικό 6% που πήγαινε στις λιγνιτικές περιοχές, μεταφέρεται πλέον στον Ε.Λ.ΑΠΕ για να επιδοτηθούν πάλι οι παραγωγοί των ΑΠΕ. Χώρια από τις επιδοτήσεις των εγκαταστάσεων μ.ΑΠΕ (μέσω Ευρωπαϊκών ή εθνικών πόρων) που πληρώνουν πάλι οι φορολογούμενοι πολίτες .
6. Η ύπαρξη μεγάλης ισχύος μ.ΑΠΕ, λόγω της “στοχαστικότητας” και της “μεταβλητότητας” αυτών των πηγών εντείνει την ενεργειακή ανασφάλεια. Ταυτόχρονα λόγω της παύσης του λιγνίτη που είναι εγχώριο, εθνικό καύσιμο και εγκατάσταση μονάδων εισαγόμενου Φυσικού αερίου και LNG που είναι απαραίτητα στη στήριξη των μ.ΑΠΕ συντελεί στην ενεργειακή ανασφάλεια αλλά και στην ενεργειακή εξάρτηση της χώρας που βρίσκεται ήδη στο 75%

7.     Οι ιδιώτες παραγωγοί ρεύματος μέσω μ.ΑΠΕ, όπως και των άλλων μορφών ενέργειας, λειτουργούν με μοναδικό γνώμονα το κέρδος και καμία σχέση δεν έχουν με τις ενεργειακές ανάγκες του λαού και της Χώρας. Ούτε φυσικά έχουν σχέση με την οικονομικότητα της τιμής του ρεύματος αφού τα περισσότερα κέρδη τους πετυχαίνονται με ακριβότερες τιμές. Όμως, δυστυχώς, στα παραπάνω πλαίσια λειτουργεί και η ΔΕΗ από τη στιγμή που θέσπισε τα ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, τα συμφέροντα της βιομηχανίας και των μετόχων, και εκτελεί εντολές της εκάστοτε Κυβέρνησης οι οποίες, όπως έδειξαν όλες διαχρονικά,  εξυπηρετούν συγκεκριμένα ταξικά και ιδιωτικά συμφέροντα.

8.     Σε ότι αφορά στη θέση της Περιφερειακής Αρχής και των άλλων παρατάξεων για σύνδεση των εγκαταστάσεων μ.ΑΠΕ με το «Χωροταξικό των ΑΠΕ» που βρίσκεται υπό διαμόρφωση από την Κυβέρνηση και το αρμόδιο Υπουργείο φοβόμαστε πως κρύβει κάποια παγίδα.  Το πρώτο ερώτημα είναι ποιος το κάνει και τίνος συμφέροντα εξυπηρετεί; Αυτό αφορά και την Κυβέρνηση αλλά και τις μελετητικές εταιρείες. Και πρέπει να γνωρίζουμε όλοι ότι δεν προβλέπεται από το νόμο χωροταξικό ΑΠΕ για κάθε Περιφέρεια αλλά ακόμα και να γίνει δεν θα παρθεί υπόψη του γενικότερου χωροταξικού.

Παίρνοντας υπόψη όλα τα προηγούμενα προτείνουμε:

ü  Να σταματήσουν τώρα και για πάντα όλες οι σχεδιαζόμενες εγκαταστάσεις μ.ΑΠΕ (Αιολικών και Φωτοβολταϊκών στη Δυτική Μακεδονία, καθώς και τα μικρά υδροηλεκτρικά, που καταστρέφουν το φυσικό περιβάλλον. Εξαίρεση θα μπορούσαν να αποτελέσουν τα Μικρά Υδροηλεκτρικά και Φωτοβολταϊκά των ΤΟΕΒ, αφού διευκρινιστεί και συμβολαιοποιηθεί το καθεστώς λειτουργίας τους. Επίσης προτείνουμε την εγκατάσταση Φωτοβολταϊκών στέγης με επιδότηση στην εγκατάσταση και όχι στην τιμή του παραγόμενου ρεύματος. Δεν είμαστε αντίθετοι σε καμία οικιακή, αγροτική ή άλλη εγκατάσταση που λειτουργεί αυτόνομα και δεν συνδέεται στο δίκτυο. Ανεπιφύλακτα τασσόμαστε υπέρ της χρηματοδότησης των νοικοκυριών για αγορά και τοποθέτηση ηλιακών συστημάτων θέρμανσης και ψύξης. 

 

ü  Να σταλεί επιστολή του ΠΣ στη μελετητική ομάδα του χωροταξικού των ΑΠΕ στην οποία να καταγράφονται οι  ενστάσεις της τοπικής κοινωνίας και οι απόψεις του περιφερειακού συμβουλίου, που θα τεκμηριώνουν την ανάγκη ανάσχεσης της χωροθέτησης νέων ΑΠΕ

 

ü   Να συνεχιστεί η λιγνιτική δραστηριότητα και να μην κλείσει κανένας Ατμοηλεκτρικός Σταθμός που πληροί τα περιβαλλοντικά όρια ή μπορεί μέσω αναβαθμίσεων να τα καλύψει. Ακόμα, να συνεχίσουν τη λειτουργία τους και τα Ορυχεία, που οι αντίστοιχοι ΑΗΣ έκλεισαν (ΑΗΣ Αμυνταίου, ΑΗΣ Καρδιάς), με κύριους στόχους την περιβαλλοντική αποκατάστασή τους, την τήρηση των ισχυουσών ΜΠΕ, την επαναπόδοση των εδαφών στην τοπική κοινωνία και την αξιοποίηση του ενεργειακού πλούτου. Και όλα αυτά να γίνουν με ευθύνη και αποκλειστική δικαιοδοσία της ΔΕΗ, που έχει ηθική και συμβατική υποχρέωση

 

ü  Όλα τα προηγούμενα μπορούν να γίνουν από μια ενιαία και αποκλειστικά Δημόσια ηλεκτρική εταιρεία που θα έχει την αποκλειστικότητα στην παραγωγή, τη μεταφορά και τη διανομή του Ηλεκτρικού ρεύματος. Μία δημόσια εταιρεία που δεν θα λειτουργεί με βάση τις επιταγές της κάθε κυβέρνησης και των μεγάλων  ιδιωτικών συμφερόντων αλλά με βάση τις ανάγκες και τα συμφέροντα των εργαζομένων και του λαού έως της πλήρους κοινωνικοποίησης του αγαθού της Η/Ενέργειας. Που δεν θα αποφασίζει ο διορισμένος από την εκάστοτε Κυβέρνηση Πρόεδρος και το διορισμένο ΔΣ αλλά  τα εκλεγμένα από τους εργαζόμενους και την κοινωνία θεσμοθετημένα όργανα. Κανένα ιδιωτικός όμιλος στην Ηλεκτρική Ενέργεια. Ούτε Ενεργειακές κοινότητες, ούτε μικρομεσαίο κεφάλαιο.