Αποχαιρετώντας την Ελένη Λαβασίδου

Σ. Ηλιάδου-Τάχου, Καθηγήτριας Νέας Ελληνικής Ιστορίας Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας


Είναι πέρα από κάθε αμφιβολία ότι όλοι οι αποχαιρετισμοί είναι δύσκολοι, γιατί σημαίνουν πως άνθρωποι που σημάδεψαν την πορεία της ζωής σου, χάνονται για πάντα. Και η ζωή σου γίνεται φτωχότερη. Όταν όμως η είδηση του θανάτου σε αγγίζει τόσο βαθιά, όταν ο άνθρωπος που χάνεται είναι η Ελένη Λαβασίδου, τότε ο πόνος μεγαλώνει και νιώθεις πραγματικά, πόσο λιγοστεύουν οι αληθινοί άνθρωποι από την μικρή μας κοινωνία.

Γνώρισα την Ελένη πριν από πολλά χρόνια, όταν ο πατέρας μου, Γραμματέας τότε της Ευξείνου Λέσχης της Φλώρινας, έφερε στο σπίτι μας την είδηση: ο Γιώργος ο Λαβασίδης, ο Πρόεδρος της Ευξείνου Λέσχης, ο φίλος του, ένας από τους πιο ακέραιους ανθρώπους που είχα γνωρίσει, και ένας από τους πιο δύσκολους εργένηδες, είχε επιτέλους διαλέξει την γυναίκα της ζωής του. Με εντυπωσίασαν τα νιάτα της, η ζωντάνια και η δημιουργικότητά της, η αυθεντική ομορφιά της. Πολύ μικρότερη από τον Γιώργο, αντιπροσώπευε ό,τι αυτός έψαχνε στην ζωή: την ομορφάδα, την χάρη, την εξυπνάδα, την αφοσίωση στην οικογένεια και στον άλλο μεγάλο έρωτα του Γιώργου: τον Πόντο, στον οποίο είχε αφιερώσει την ζωή του.

Η Ελένη έγινε γρήγορα Φλωρινιώτισσα και Πόντια, μητέρα του Λάζαρου και της Ναταλής, νύφη της γιαγιάς Ανατολής και αφοσιωμένη αδερφή της Σοφούλας . Η μετουσίωσή της ήταν εντυπωσιακή. Χωρίς να χάνει τον δεσμό που την συνέδεε με την Κω, ήταν η άγρυπνη σύντροφος του Γιώργου, σε όλα τα ενδιαφέροντά του: πρώτη σε κάθε ποντιακό γάμο, πρώτη και σε κάθε φιλικό γάμο, συνεπής με τα καθήκοντα της οικοδέσποινας, παντοτινή φίλη του πιο στενού κοινωνικού περίγυρου που είχαν συγκροτήσει. Πόνεσε πιο πολύ από όλους μας την ακούσια αποχώρηση του Γιώργου από την Εύξεινο Λέσχη, που την είχε φτιάξει με τα χέρια του.

Άγγιξε για δεύτερη φορά την ζωή μου, όταν ανέλαβε την τάξη της κόρης μου. Ήταν μαζί με τον Γιώργο τον Πουγαρίδη το πρωτοπόρο δίδυμο, που δοκίμασε πρωτότυπες μεθόδους εξειδίκευσης της διδασκαλίας : η Ελένη έκανε τα φιλολογικά, ο Γιώργος τα Μαθηματικά. Υπήρξαν, μακράν πάσης αμφισβήτησης, οι καλύτεροι. Και απέδειξαν ότι, όταν ο δάσκαλος έχει μεράκι, φιλότιμο και θέληση για δουλειά, ξεπερνάει όλους τους φραγμούς που του στήνουν τα Υπουργεία: τους άκαμπτους νόμους που αποκλείουν την δημιουργική σκέψη, τις ντιρεκτίβες και τους κομφορμισμούς. Έφτιαξαν σκεπτόμενα άτομα, χωρίς κόμπλεξ ανωτερότητας ή κατωτερότητας. Που πάντρευαν στην σκέψη τους την αγάπη για την λογοτεχνία, με την ικανότητα στα μαθηματικά. Και όλα αυτά χωρίς υποδείξεις ειδικών.. Μόνο με την αγάπη και τις ικανότητές τους.

Πολλά χρόνια μετά συναντηθήκαμε και πάλι στο Πανεπιστήμιο. Η Ελένη έδινε μαθήματα ήθους στην Γραμματεία του Παιδαγωγικού Τμήματος. Πάντα δημιουργική, με υποδέχτηκε με καλοσύνη και φρόντισε να νιώσω στο νέο περιβάλλον όπου έμπαινα, ζεστασιά και φιλία. Και πιστέψτε με, στον σκληρό ακαδημαϊκό χώρο, όπου οι ανταγωνισμοί μπορούν να φτάσουν πολύ μακριά, η αγάπη και η στήριξή της ήταν μια όαση.

Μιλούσαμε καθημερινά. Το κέντρο της ζωής της ήταν πάντα ο Γιώργος, ο Λάζαρος που υπήρξε ένας από τους πιο αγαπημένους μου μαθητές στο Φροντιστήριο και διένυε τώρα μια λαμπρή καριέρα φοιτητή της ιατρικής στο πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, η Ναταλή με την ευαισθησία και την αγάπη της στην φυσική αγωγή και τον αθλητισμό. Έλαμπε ολόκληρη όταν μιλούσε για τα παιδιά και τον άντρα της. Ζούσε για να τα δει να ολοκληρώνουν τον κύκλο της ζωής τους με έναν ή μία σύντροφο. Ο θεός την αξίωσε να το δει και αυτό, όπως το κάνει με όλους τους καλούς ανθρώπους. Θαύμαζα την αφοσίωσή της στην οικογένεια, αλλά και τις απαράμιλλές δυνατότητες της στην μαγειρική και την ζαχαροπλαστική.

Κάποτε πέρασα το κατώφλι του σπιτιού και πάλι για να πάρω μια συνέντευξη από τον Γιώργο για την αγαπημένη του Εύξεινο Λέσχη. Και εκεί ανακάλυψα πόσο πραγματικά βαθύς ήταν ο μεταξύ τους δεσμός. Η Ελένη τον συμπλήρωνε, του υπενθύμιζε καταστάσεις, σχολίαζε. Ίσως κάποτε δημοσιεύσω εκείνη την μοναδική, συγκινητική περιδιάβαση του Γιώργου και άρα της κουρασμένης γενιάς του πατέρα μου, του Θωίδη, του Κωσνταντινίδη στις αναμνήσεις τους, από τον αγώνα τους να ορθοποδήσει το ποντιακό στοιχείο στην Φλώρινα και να πάρει την θέση που του αξίζει στην κοινωνία. Αγώνες λίγο πολύ λησμονημένους που θα τους δικαιώσει η ιστορία.

Και αν, μιλώντας για την Ελένη, μιλάω και για τον Γιώργο, είναι επειδή τους ένιωθα πάντα μαζί, δεμένους με το σπίτι στην ανηφόρα για το Νοσοκομείο. Το σπίτι με τα όμορφα λουλούδια όπου ο Γιώργος και η Ελένη, κάθε φορά που περνούσαμε, μας πρόσφεραν το χαμόγελο, και το ενδιαφέρον για τα παιδιά μας, τα παιδιά τους.

Λάζαρε, Ναταλή, μην αφήσετε ποτέ να μαραθούν αυτά τα λουλούδια. Εμείς θα θυμόμαστε πάντα την δασκάλα, την φίλη , την αγαπημένη μας Ελένη. Και τον Γιώργο Λαβασίδη, τον άνθρωπο που πόνεσε όσο κανένας για τους Πόντιους. Χωρίς ηγεμονισμούς, χωρίς ιδιοτέλεια. . Καλό παράδεισο Ελένη και καλή συνάντηση με το άλλο σου μισό.