Ο Άρης Βελουχιώτης του Αλέξη Τσίπρα..

Σ. Ηλιάδου-Τάχου, Καθηγήτριας Νέας Ελληνικής Ιστορίας Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας

Μιλώντας το βράδυ της Πέμπτης στη Λάρισα, ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε «ανατριχιαστικά επίκαιρα» τα λόγια του Άρη Βελουχιώτη στη Λαμία, πριν από 75 χρόνια, και επανέλαβε ρήσεις από την «πιο συναρπαστική πολιτική ομιλία», όπως δήλωσε,:

«Χρόνια και χρόνια απάτης και ρεμούλας μας κράτησαν μακριά από την ευτυχία και τον πολιτισμό και μας ρίξανε μέσα στην εξαθλίωση, την πείνα, την κακομοιριά και τη δυστυχία. Έτσι η Ελλάδα που υπήρξε κάποτε η πηγή των φώτων και του πολιτισμού, κατάντησε να βρίσκεται στο πιο χαμηλό επίπεδο οικονομικής, κοινωνικής και εκπολιτιστικής ανάπτυξης, όχι μόνο έναντι των λαών της Ευρώπης, αλλά και των Βαλκανίων».

Και βέβαια, απέδωσε την κρίση σε αυτό που ο ίδιος αποκαλεί «παλιό», δηλαδή στις κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Σε όλους αυτούς δηλαδή, οι οποίοι κατά Τσίπρα, ευθύνονται συνειρμικά, για ό,τι ο Άρης είχε προσδιορίσει, 75 χρόνια πριν, ως απάτη και ρεμούλα, απομάκρυνση από την ευτυχία και τον πολιτισμό, παροπλισμό από την Ευρώπη, ιεράρχηση προς το κατώτερο ακόμα και σε σύγκριση με τους λαούς των Βαλκανίων..

Ωστόσο η αναγωγή στο παρελθόν και η άντληση προτύπων από αυτό είναι μια άκρως λαϊκίστικη επιλογή. Ακαδημαϊκά, η ένταξη στο ιστορικό πλαίσιο της περιόδου και η αποσαφήνιση των κριτηρίων είναι αναγκαία για την όποια συγκριτική προσέγγιση: Για παράδειγμα, στην Ελλάδα της κατοχικής περιόδου, υπήρχε ένα άλλο διακύβευμα, αυτό της εθνικής ανεξαρτησίας, το οποίο υπηρετούσε η Εθνική Αντίσταση, η οποία όμως αποτελούνταν από πολιτικά ετερόκλητα πληθυσμιακά σύνολα. 

Έτσι για τον Βελουχιώτη, η εξάρτηση της χώρας από τον Βρετανικό παράγοντα, ο οποίος, ως εκείνη την στιγμή, είχε συμβάλλει τα μάλα, με αποστολές όπλων και λιρών, στην ενίσχυση του ΕΛΑΣ, έπρεπε να αντικατασταθεί από την «λαϊκή εξουσία», όπως την αντιλαμβανόταν, στο πλαίσιο της κομουνιστικής του ιδεολογίας. Και αυτή ακριβώς η επιλογή τον έφερε σε σύγκρουση με το κόμμα του, μετά την υπογραφή από αυτό της συμφωνίας της Βάρκιζας.

Η συμφωνία της Βάρκιζας υπογράφηκε στις 12 Φεβρουαρίου 1945, μετά την ανακωχή της 11.1.1945 και την ήττα της αριστεράς, την περίοδο των Δεκεμβριανών, από την τότε Κυβέρνηση, τους Άγγλους και τους εκπροσώπους του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, Γιώργο Σιάντο, Ηλία Τσιριμώκο, Δημήτρη Παρτσαλίδη και Στέφανο Σαράφη. Ο σημαντικότερος όρος της συμφωνίας,  ήταν η αποχώρηση τουηττημένου στα Δεκεμβριανά ΕΛΑΣ από την Αττική και την Θεσσαλονίκη. 

Ποια λοιπόν είναι η αναλογία των καταστάσεων; Ο Βελουχιώτης και ο σημερινός Τσίπρας της «πρώτης φορά αριστεράς» τί κοινό έχουν; Οπωσδήποτε το διακύβευμα δεν είναι το ίδιο, ο Τσίπρας δεν είναι Βελουχιώτης, δεν αγωνίζεται να απαλλάξει την Ελλάδα από τους Γερμανούς, δεν τάσσεται κατά των Άγγλων, εναγκαλίζεται τον Τραμπ, και μετά την σχετική «κολουτούμπα» του δημοψηφίσματος προσαρμόζεται καλύτερα από τον καθένα στις ντιρεκτίβες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Τότε ποιοί σκοποί επενδύονται από το επικοινωνιακό επιτελείο του Τσίπρα, σε αυτήν την ταύτιση Τσίπρα Βελουχιώτη; Είναι φανερό ότι πρόκειται για μια επιστροφή στα προτάγματα της «ασυμβίβαστης, δογματικής αριστεράς», για μια προσπάθεια αλίευσης ψηφοφόρων από την «αριστερά της αριστεράς», από συνιστώσες που έχουν διαρρήξει τις σχέσεις τους με τον σύριζα. Ο μόνος συνδετικός ιστός, στον οποίο η ρήση Τσίπρα παραπέμπει, είναι  η αντίληψη πως η χώρα έχει σκυλευτεί, ο πλούτος της έχει ληστευτεί, οι άνθρωποί της έχουν εξαχρειωθεί, διαπίστωση που για τον Βελουχιώτη παραπέμπει στις αρχές κατοχής και στους Βρετανούς, που βάλλουν ενάντια στην επικράτηση των κομουνιστών στην Ελλάδα και δεν τον αφήνουν, αυτόν και τους ομοίους του, να την μετατρέψουν σε επίγειο παράδεισο, όπως τις χώρες των Βαλκανίων, κάτι που το έκρινε η ίδια η ιστορία. 

Για τον Τσίπρα, η ρήση Βελουχιώτη είναι «ανατριχιαστικά επίκαιρη», γιατί επαληθεύεται στις μέρες μας, αφού, με την μη προσαρμογή μας στους αξιακούς κώδικες Βελουχιώτη και με την μη κομουνιστικοποίησή μας, οδηγηθήκαμε στα μνημόνια, από τα οποία ο ίδιος μας έβγαλε.. Όπως δεν κατάφερε να το κάνει ο Βελουχιώτης..,Απελπισία να δανείζεται κανείς τα όνειρα και τα οράματα μιας άλλης εποχής.. Και να τα διερμηνεύει τόσο άκομψα..

Λυπάμαι, αλλά δεν θα αποφύγω τον πειρασμό..,το συμπέρασμα βγαίνει από μόνο του και είναι καταλυτικό. Ο Πρωθυπουργός μας ήθελε με το αναχρονιστικό άλμα που επιχείρησε να μας πει:

«Ψηφίστε με για να δικαιώσω τον Βελουχιώτη. Για να σας κάνω, μόλις βγω στις εκλογές,  ό,τι εκείνος ονειρεύτηκε και δεν κατάφερε. Έναν παράδεισο, σαν τις άλλες κομουνιστικές χώρες των Βαλκανίων.. Έτσι δεν θα είμαστε πλέον εκείνοι που έδωσαν στους άλλους τα φώτα. Θα κρατήσουμε πραγματικά για μας τις λάμπες. Και θα είμαστε ευτυχισμένοι μέσα στην μιζέρια μας.. την κομουνιστική..»

Ευχαριστούμε. Δεν θα πάρουμε..