Δήμος Αμυνταίου: Λίμνες και αμπελοτόπια

 

 Φυσική ομορφιά, τόπος πλούσιος σε ήθη και έθιμα, με μακρά αμπελοοινική παράδοση, εναλλακτικές μορφές τουρισμού, ιστορικά μνημεία και παραδοσιακούς οικισμούς

Το Αμύνταιο, στο βορειοδυτικό άκρο της Μακεδονίας, είναι κωμόπολη του Nομού Φλώρινας και απέχει 33 χλμ. από την πόλη της Φλώρινας. Αποτελεί έδρα του Δήμου Αμυνταίου και προσφέρεται για περιηγήσεις στα τοπικά του διαμερίσματα όλες τις εποχές του χρόνου.


Σημαντικότερα μνημεία αποτελούν ο προϊστορικός οικισμός Αγίου Παντελεήμονα, ανάμεσα στις λίμνες Βεγορίτιδα και Πετρών, καθώς και η ελληνιστική πόλη των Πετρών, στη δυτική όχθη της λίμνης, με τον αρχαιολογικό χώρο να απέχει μόλις 1,5 χλμ. από τη σύγχρονη κωμόπολη. Η ευρύτερη περιοχή ξεχωρίζει με το φυσικό της κάλλος και την ιδιαίτερη οικολογική της σημασία. Τέσσερις λίμνες (Πετρών, Βεγορίτιδα, Ζάζαρη, Χειμαδίτιδα), περιοχές Natura 2000, βιότοποι, ορεινά οικοσυστήματα, παραδοσιακοί οικισμοί, πολιτιστικές διαδρομές, οινοτουρισμός, περιβαλλοντικές περιηγήσεις σάς προ(σ) καλούν να ανακαλύψετε τον τόπο. Τόσο το Αμύνταιο όσο και τα γύρω χωριά είναι πλούσια σε παραδόσεις, ήθη και έθιμα, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Από την εμποροπανήγυρη μέχρι τα ρακοκάζανα και από τα Τσιριβάρβαρα μέχρι τις Φωτιές παραμονές Χριστουγέννων και άλλες γιορτές και εκδηλώσεις (Απόκριες κ.ά.).

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ

Αγιος Παντελεήμονας (χτισμένος στις όχθες της λίμνης Βεγορίτιδας), Ξινό Νερό (εκεί όπου παράγεται το φυσικό ανθρακούχο μεταλλικό νερό καθώς και αναψυκτικά, ενώ φημίζεται και για το καρναβάλι του), λίμνες Ζάζαρη και Χειμαδίτιδα (σημαντικοί βιότοποι, χωρίζονται από μια λωρίδα γης 2 χιλιομέτρων), Λιμνοχώρι (στη λίμνη Ζάζαρη), Αγραπιδιά (με το καταφύγιο λύκου), Νυμφαίο (παραδοσιακός πετρόκτιστος οικισμός, παλιά ονομασία Νιβεάστα ή Νέβεσκα που στα βλάχικα σημαίνει νύφη, αθέατη, όπου μένει το χιόνι), Σκλήθρο (με ξενώνα και βραβευμένο εστιατόριο), Λέχοβο (σε υψόμετρο 908 μ. με την εκκλησία του Αγ. Δημητρίου, πλατεία με πλατάνια, λαογραφικό μουσείο).

ΑΜΠΕΛΟΥΡΓΙΚΗ ΖΩΝΗ

Χαρακτηρισμένη ως Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας, η ζώνη αμπελοκαλλιέργειας του Αμυνταίου εκτείνεται στο ομώνυμο οροπέδιο, σε υψόμετρο 570-750 μέτρων, και καταλαμβάνει περίπου 8.500 στρέμματα αμπελώνων. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της τοπογραφικής φυσιογνωμίας της ζώνης αποτελούν οι δύο λίμνες της περιοχής, η Βεγορίτιδα και η λίμνη των Πετρών (σ.σ.: το μικροκλίμα της περιοχής επηρεάζουν και οι άλλες δύο λίμνες, η Ζάζαρη και η Χειμαδίτιδα). Η ποικιλία που παραδοσιακά καλλιεργείται στο Αμύνταιο είναι το Ξινόμαυρο, η εκλεκτή ερυθρή ποικιλία της Μακεδονίας. Λόγω του υψομέτρου, ο αρωματικός χαρακτήρας του Ξινόμαυρου δίνει τη δυνατότητα να παραχθεί μεγάλη ποικιλία οίνων, χαρακτηρισμένων μάλιστα με την Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας (ΠΟΠ), ερυθρών ξηρών, ροζέ ξηρών και ροζέ αφρωδών (ξηρά και ημίξηρα).

Αξίζει δε να σημειωθεί ότι το Αμύνταιο είναι η μόνη ΠΟΠ περιοχή της Ελλάδας για ροζέ και ροζέ αφρώδη. Ηταν το 1972 όταν το ελληνικό κράτος αναγνώρισε επίσημα το Αμύνταιο ως Ονομασία Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας, στο ερυθρό και στη συνέχεια στο ροζέ και στο αφρώδες ροζέ. Τουλάχιστον δέκα οινοποιεία στην περιοχή παράγουν άριστης ποιότητας οίνο και είναι επισκέψιμα, μεταξύ των οποίων και η Ενωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΑΣ) Αμυνταίου η οποία ιδρύθηκε το 1945 και το οινοποιείο το 1959.

Info

Πώς θα φτάσετε: Από Αθήνα οδικώς, μέσω της Εθνικής οδού έως τη Λάρισα και στη συνέχεια μέσω Τυρνάβου - Ελασσόνας - Κοζάνης ακολουθώντας τον κάθετο άξονα προς Φλώρινα - σύνορα ΠΓΔΜ, διανύοντας 600 χλμ. (ταξίδι 5,30 ωρών). Από Θεσσαλονίκη ακολουθείτε τον δρόμο για Βέροια, συνεχίζετε στην Εγνατία Οδό, έως τον κόμβο Φλώρινας - Κοζάνης, και μετά από τον κάθετο άξονα προς Φλώρινα - σύνορα ΠΓΔΜ, διανύοντας 162 χλμ. Αλλη επιλογή από Θεσσαλονίκη, μέσω της παλαιάς οδού, από Εδεσσα. Υπάρχει και σιδηροδρομική σύνδεση.

Πού θα μείνετε: Τόσο σ το Αμύνταιο όσο και στη γύρω περιοχή (Αγιος Παντελεήμονας) λειτουργούν ξενοδοχεία και παραδοσιακοί ξενώνες, κυρίως στους οικισμούς (Νυμφαίο, Αετός, Σκλήθρο, Ξινό Νερό, Λέχοβο). 

Tips
Δραστηριότητες: Πεζοπορία, ορεινή ποδηλασία, κανό στη Ζάζαρη, ιππασία, παρατήρηση πουλιών, διαδρομές 4x4 κ.ά. (Αρτεμις τηλ.: 23860-31028, 6942-914881, 6980-225874). Βαρκάδα στη λίμνη Βεγορίτιδα με παραδοσιακή πλάβα (τηλ. 23860-61238).

Αρκτούρος: Μη κυβερνητική και μη κερδοσκοπική περιβαλλοντική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1992, με στόχο την προστασία της άγριας πανίδας και του φυσικού περιβάλλοντος. Κέντρο Ενημέρωσης στο Νυμφαίο, λειτουργεί Τετάρτη, Σάββατο, Κυριακή (τηλ.: 23860-41500), Καταφύγιο της καφέ αρκούδας στο Νυμφαίο (1.350 μ.), καθημερινά εκτός Τετάρτης, Καταφύγιο λύκου στις Αγραπιδιές (650 μ.).

Νυμφαίο: Διατηρητέος παραδοσιακός οικισμός στα 1.350 μ., στις πλαγιές του όρους Βέρνον (21 χλμ. από Αμύνταιο), με πέτρινα καλντερίμια, πετρόκτιστα σπίτια, τη Νίκειο Σχολή (στεγάζεται το Κέντρο Ενημέρωσης Αρκτούρου), την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, ξενώνες, ταβέρνες, καφέ.

Τοπικά προϊόντα/γεύσεις: κρασί ΠΟΠ, τσίπουρο, κόκκινες πιπεριές Φλωρίνης ΠΟΠ, πατάτες Σκλήθρου, λιμνίσια ψάρια (γριβάδια, τσιρόνια), πελτές, φασόλια φούρνου, φασολάδα, μαντιλάκια (μοσχάρι με μελιτζάνες), πίτες, τουρσί, ντολμάδες με λάχανο, ζυμαρικά (χυλοπίτες, τραχανάς), γλυκά κουταλιού και μαρμελάδες, λικέρ, μεταλλικό νερό «Ξινό Νερό» κ.ά.