«Συμπεράσματα Συνεδρίου Προώθησης της Αειφόρου Ανάπτυξης – Τουρισμού– Επιχειρηματικότητας και Διαβαλκανική Συνεργασίας στη Φλώρινα, 12-14 Δεκεμβρίου 2014»

 Πραγματοποιήθηκε με επιτυχία, στις 12-14 Δεκεμβρίου 2014, το Συνέδριο με θέμα την Προώθηση της Αειφόρου Ανάπτυξης – Τουρισμού – Επιχειρηματικότητας και Διαβαλκανική Συνεργασίας στη Φλώρινα. Το Συνέδριο διοργανώθηκε από κοινού από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, το Επιμελητήριο Φλώρινας και τους Δήμους Φλώρινας, Πρεσπών, και Αμυνταίου, και συμμετείχε πλήθος εκπροσώπων της Τοπικής & Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, Κοινωνικών Εταίρων, Επιμελητηρίων (Ελληνικών, Ξένων, Διμερών), Επιχειρηματικών Φορέων, και άλλων δημόσιων οργανισμών, και Εμπορικών Ακολούθων.

Στα πλαίσια του Συνεδρίου πραγματοποιήθηκαν 4 παράλληλα θεματικά εργαστήρια, τα κύρια συμπεράσματα των οποίων είναι τα ακόλουθα:
1o Θεματικό Εργαστήριο: Οι επιπτώσεις των τελευταίων εξελίξεων της Εθνικής και Διεθνούς Οικονομίας στις επιχειρήσεις της Φλώρινας.
Το κύριο συμπέρασμα του 1ου Θεματικού Εργαστηρίου, είναι ότι η Φλώρινα υφίσταται μακροχρόνια, και πέραν της τελευταίας οικονομικής κρίσης, τις επιπτώσεις όχι μόνο της έλλειψης στην σχεδίαση και άσκηση μιας σοβαρής Περιφερειακής Πολιτικής από τις Εθνικές Κυβερνήσεις, αλλά αντιθέτως βίωσε δραματικά τις συνέπειες από την άσκηση μιας συγκεντρωτικής πολιτικής που όξυνε τις περιφερειακές ανισότητες στην Ελλάδα.
Ως συνέπεια αυτής της πολιτικής η Φλώρινα αντιμετωπίσθηκε ως μια παραμεθόριος μειονεκτική περιοχή της Ελλάδας, αντί να της αναγνωριστεί η γεωπολιτικής της σημασία ως Πύλη Εισόδου στα Δυτικά Βαλκάνια. Στην προσπάθεια άρσης λοιπόν αυτών των περιφερειακών ανισοτήτων, και επαναπροσδιορισμού του περιφερειακού ρόλου της Φλώρινας, κατατέθηκαν οι ακόλουθες προτάσεις:
  • Σχεδιασμός και εξειδίκευση των δράσεων του ΣΕΣ 2014-20, λαμβάνοντας υπόψη ως βασικό γνώμονα την άρση των μεγάλων και υπαρκτών περιφερειακών ανισοτήτων που υφίσταται η περιοχή, και όχι με βάση τις πλασματικές τεχνικές προσδιορισμού του Περιφερειακού ΑΕΠ, που κατατάσσει την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας στις πλούσιες Περιφέρειες “ΣΤΑΔΙΑΚΉΣ ΕΞΟΔΟΥ” της Ε.Ε.
  • Απόλυτη αντίθεση σε κάθε μορφής ιδιωτικοποίηση ή εκποίηση του ορυκτού πλούτου (λιγνίτης) της Φλώρινας και των Μονάδων Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας της Δ.Ε.Η. Αντιθέτως προτείνεται η σχεδίαση και υλοποίηση από την ΔΕΗ επενδύσεων και δράσεων που θα προωθούν την αειφόρο τοπική ανάπτυξη (π.χ. δημιουργία δικτύων τηλεθέρμανσης, ειδικό τιμολόγιο για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά της Φλώρινας).
  • Θέσπιση ειδικού σταθερού και δίκαιου φορολογικού & δασμολογικού καθεστώτος στην περιοχή της Φλώρινας (π.χ. μειωμένη κλίμακα ΦΠΑ, μειωμένοι δασμοί στο πετρέλαιο & βενζίνη κ.λ.π.) με στόχο την τόνωση της τοπικής επιχειρηματικότητας, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της τοπικής οικονομίας, και την τόνωση της τοπικής κατανάλωσης με σκοπό την μείωση των χρηματικών εκροών στις όμορες χώρες για την αγορά καταναλωτικών αγαθών.
  • Σχεδίαση από τον ΟΑΕΔ εξειδικευμένων πολιτικών στήριξης της απασχόλησης, καταπολέμησης της ανεργίας, και επιστροφής των νέων στην περιοχή της Φλώρινας.
  • Δημιουργία Αναπτυξιακής Τράπεζας, με σκοπό την σχεδίαση και εφαρμογή κατάλληλων περιφερειακών χρηματοδοτικών μηχανισμών στήριξης των μικρών τοπικών επιχειρήσεων και της τοπικής παραγωγικής δραστηριότητας, μέσα από την αξιοποίηση εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων.
  • Υλοποίηση δράσεων ανάδειξης και προώθησης των υψηλής ποιότητας τοπικών προϊόντων, με σκοπό τόσο την αύξηση της κατανάλωσης τους στο εσωτερικό της χώρας, όσο και την προώθηση των εξαγωγών τους και της γενικότερης εξωστρέφειας των επιχειρήσεων.
2o Θεματικό Εργαστήριο: Επιχειρηματικό & Ανθρώπινο Δυναμικό – Φυσικοί & Ανθρωπογενείς Πόροι της Φλώρινας.
Το 2ο θεματικό εργαστήριο ασχολήθηκε στην ουσία με αυτό που ονομάζουμε παραγωγικό περιβάλλον, με έμφαση στο Νομό Φλώρινας και στο πλαίσιο της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Η αγροτική ανάπτυξη είναι, στην ουσία, μία διαδικασία ανάπτυξης της υπαίθρου και τελικά μία διαδικασία περιφερειακής και τοπικής ανάπτυξης.
Η ορθολογική διαχείριση, ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός και η διαμόρφωση στρατηγικής, η σαφής στόχευση και η εστίαση στο αποτέλεσμα, η γνώση και η εξειδίκευση και όλα τα ανωτέρω με «περιβάλλουσα» το περιβάλλον και τη δημόσια διοίκηση, αποτελούν προϋποθέσεις για να θεωρηθεί ότι οι διαθέσιμοι πόροι «επενδύονται» και δεν «δαπανώνται».
Στο πλαίσιο αυτό προέκυψαν οι παρακάτω προτάσεις:
  • Επιδιώξεις για την αγροτική ανάπτυξη
α) Διασύνδεση φυτικής και ζωικής παραγωγής
β) Βελτίωση της αναλογίας της ζωικής προς τη φυτική παραγωγή
γ) Έμφαση στην επιτόπου υπεραξία της αγροτικής παραγωγής μέσω της μεταποίησης
δ) Ανάγκη να αποκτήσει προστιθέμενη αξία η έρευνα που γίνεται από την Ανώτατη Εκπαίδευση στην περιοχή (ΤΕΙ Φλώρινας) μέσω της διασύνδεσης με την τοπική επιχειρηματικότητα
ε) Ανανέωση της ηλικιακής σύνθεσης του πληθυσμού. Οι νέοι είναι φορείς αλλαγών και αφομοιωτές νέας γνώσης και τεχνολογιών, νέων πρακτικών και καινοτομιών
στ) Η επένδυση στο αγροτικό περιβάλλον αποτελεί, μακροπρόθεσμα, παραγωγική επένδυση.
  • Νέες μορφές οργάνωσης θα πρέπει να σχεδιαστούν, να αξιολογηθούν και, εφόσον είναι βιώσιμες, να υλοποιηθούν, με βασική στόχευση ο παραγωγός να καρπούται την υπεραξία της παραγωγής του, που θα αποτελεί βιώσιμη δραστηριότητα γι’ αυτόν, όπως:
- Αγροδιατροφική Σύμπραξη
- Δημοπρατήριο Αγροτικών Προϊόντων
- Ομάδες Παραγωγών
- Βραχείες Αλυσίδες Εφοδιασμού.
  • Πιστοποίηση – Ταυτοποίηση της αγροτικής παραγωγής με το «Τοπικό Σήμα Ποιότητας Δυτικής Μακεδονίας» και με την ανάπτυξη Τοπικών Συμφώνων Ποιότητας.
  • Εστιασμένη στρατηγική με την οριοθέτηση ζωνών αγροτικής ανάπτυξης και με συγκεκριμένες παραγωγές σε κάθε μία από αυτές.
  • Εκπόνηση των αναγκαίων εδαφολογικών μελετών και υλοποίηση των απαραίτητων εγγειοβελτιωτικών έργων.
  • Οργάνωση κτηνοτροφικών πάρκων.
  • Δημιουργία σύγχρονης «τουριστικής εικόνας» για την Φλώρινα, ανάπτυξη ανταγωνιστικού “τουριστικού προϊόντος” και διασύνδεση του με την αγροτική παραγωγή και μεταποίηση.
  • Ανάληψη ενεργειών για να μετατραπεί η θέση της Δυτικής Μακεδονίας και ειδικότερα του Νομού Φλώρινας, από μία «παραμεθόρια περιοχή» σε «περιοχή διασυνοριακών συνεργασιών και κινητικότητας ανθρώπων, μέσων και ιδεών».
  • Οι παραδοσιακοί κλάδοι με χρήση νέας τεχνολογίας μπορούν να δώσουν, αρχικά, διέξοδο στην επιχειρηματικότητα και στην επιζητούμενη «αυτοτροφοδοτούμενη» ανάπτυξη μέσω καινοτονομιών και νέων μορφών συνεργασίας και οργάνωσης.
  • Σχεδίαση και υλοποίηση δράσεων εξατομικευμένης υποστήριξης των επιχειρήσεων.
  • Βελτίωση της εξωστρέφειας της Φλώρινας με την αξιοποίηση των αποδήμων κατά την επαφή με τον τόπο τους.
3o Θεματικό Εργαστήριο: Απαραίτητες Αναπτυξιακές Παρεμβάσεις – Αξιοποίηση του χρηματοδοτικών εργαλείων της νέας προγραμματικής περιόδου 2014-20.
Στο 3ο θεματικό εργαστήριο παρουσιάστηκαν ορισμένα από τα χρηματοδοτικά μέσα της Νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014 – 2020. Παρουσιάστηκαν στρατηγικές προσεγγίσεις και προτεραιότητες (φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης) αλλά και προβληματισμοί.
Κοινή παραδοχή το γεγονός ότι οι επί 30 και πλέον έτη χρηματοδοτήσεις δεν είχαν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα για την Δυτική Μακεδονία και ιδιαίτερα την Φλώρινα. Οι διαρθρωτικές παρεμβάσεις διεύρυναν τις ανισότητες αντί να τις αμβλύνουν.
Τα κύρια χρηματοδοτικά εργαλεία (για μια ακόμη φορά) για την περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, θα είναι τα ΕΔΕΤ (Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά & Επενδυτικά Ταμεία) όπως αυτά χρησιμοποιούνται από το Περιφερειακό Πρόγραμμα Δυτικής Μακεδονίας 2014 – 2020, το Τομεακό Πρόγραμμα της Ανταγωνιστικότητας – Επιχειρηματικότητας – Καινοτομίας (ΕΠΑΝΕΚ) 2014 – 2020 και τα Προγράμματα Διασυνοριακής & Διακρατικής Συνεργασίας.
Κοινή θέση όλων ότι η Νέα Προγραμματική Περίοδος μπορεί και πρέπει να αναδείξει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Περιφερειακής Ενότητας Φλώρινας όπως το φυσικό περιβάλλον, τον αγροδιατροφικό τομέα και τον τουρισμό.
Γενικό συμπέρασμα ότι οι χρηματοδοτικοί πόροι της Νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014 – 2020 είναι περιορισμένοι και το γεγονός αυτό πρέπει να μας οδηγήσει προς την κατεύθυνση χρήσης αυτών περισσότερο ως αναπτυξιακά εργαλεία, όπως:
  • Αξιοποίηση νέων ιδεών και νέων προσεγγίσεων, με κυριότερη αυτή της Έξυπνης Εξειδίκευσης
  • Στροφή στις ολοκληρωμένες παρεμβάσεις μικρής κλίμακας όπου η ανταποδοτικότητα των πόρων θα είναι ορατή (πολύ περισσότερο στον απλό πολίτη)
  • Η αξιοποίηση υφιστάμενων βιομηχανικών υποδομών (ΒΙ.ΠΕ. Φλώρινας) και η δημιουργία νέων (π.χ. διαμετακομιστικό κέντρο), για την στήριξη εξωστρεφών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων
  • Ο εκσυγχρονισμός και η ανάπτυξη του τοπικού σιδηροδρομικού δικτύου (π.χ. εξηλεκτρισμός, βελτίωση σιδηροδρομικής χάραξης) και η διασύνδεση του με το σιδηροδρομικό δίκτυο της FYROM
  • Ανάπτυξη ενός επαρκούς επιπέδου δημόσιων υπηρεσιών, έτσι ώστε να συμβάλει στην αποτελεσματικότερη λειτουργία των χρηματοδοτικών εργαλείων της προγραμματικής περιόδου 2014-20, και στην άρση όλων των ανασταλτικών παραγόντων προώθησης της επιχειρηματικότητας (π.χ. γραφειοκρατία, έλλειψη ρευστότητας)
  • Οι αναπτυξιακές παρεμβάσεις θα πρέπει να συνδυάζονται με σεβασμό στο περιβάλλον (ιδιαίτερα σε αυτό των προστατευόμενων περιοχών), και να συμβάλλουν στην ανάδειξη της Φλώρινας ως διασυνοριακού επιχειρηματικού κέντρου και τουριστικού προορισμού
  • Σημαντικός είναι ο ρόλος της Εγνατίας Οδού, και η αναγκαιότητα ολοκλήρωσης της Καθέτου Οδού (Λάρισα - Σέρβια – Νίκη), και του Οδικού Άξονα Θεσσαλονίκης – Έδεσσας – Φλώρινας – Κρυσταλλοπηγής, στην ανάπτυξη της περιοχής (Δυτικής Μακεδονίας) ως πόλος καινοτομίας (τουρισμός, επιχειρηματικότητα, νέες τεχνολογίες).
4o Θεματικό Εργαστήριο: Συγκριτικά πλεονεκτήματα της Φλώρινας & επενδυτικές ευκαιρίες – Εξαγωγικές δυνατότητες των επιχειρήσεων.
Το βασικό συμπέρασμα του 4ου Θεματικού Εργαστηρίου είναι ότι η Φλώρινα και οι κάτοικοί της, για δεκαετίες, επωμίσθηκαν υπέρογκο οικονομικό και κοινωνικό κόστος, συγκριτικά με άλλες περιφέρειες του ελληνικού κράτους, λόγω της απομονωμένης διασυνοριακής θέσης του Νομού.
Σήμερα όμως, η Φλώρινα έχει ανακτήσει τη διασυνοριακή αγορά της, έχει αποκτήσει κομβικό ρόλο σε αυτήν, και το μειονέκτημα της παραμεθόριας περιοχής έχει μετατραπεί σε συγκριτικό πλεονέκτημα, ως Βασικής Πύλης της Ελλάδας στα Δυτικά Βαλκάνια.
Οι δυνάμεις – αδυναμίες – ευκαιρίες – απειλές της περιοχής συνοψίζονται στα ακόλουθα:
Δυνάμεις
  • Χαρακτηρισμός της περιοχής ως Βιομηχανικού και Ενεργειακού Κέντρου της Ελλάδας
  • Η ύπαρξη σημαντικών κοιτασμάτων λιγνίτη και μονάδων της ΔΕΗ
  • Ποικιλομορφία αγροτικής παραγωγής
  • Ποιοτικά Αγροτικά Προϊόντα με διεθνή αναγνωρισιμότητα
  • Κλιματολογικές συνθήκες που ευνοούν την αγροτική παραγωγή
  • Αξιόλογοι τουριστικοί πόροι
  • Αυξημένη Κτηνοτροφική Παραγωγή
  • Περιοχή πλούσια σε φυσικούς πόρους
  • Ύπαρξη τεσσάρων (4) χιονοδρομικών κέντρων στην ευρύτερη περιοχή.

Αδυναμίες
  • Κυριαρχία παραδοσιακών κλάδων έντασης εργασίας και χαμηλής εξειδίκευσης
  • Περιορισμένη βιομηχανική παραγωγή
  • Συγκεντρωτισμός στην πρωτογενή παραγωγή - Έλλειψη νέων σύγχρονων αποτελεσματικών μεθόδων παραγωγής στον αγροτικό τομέα
  • Έλλειψη νέων σύγχρονων μεταποιητικών & βιομηχανικών υποδομών - Αυξημένο κόστος παραγωγής
  • Μικρή συμμετοχή του Νόμου στις συνολικές εξαγωγές αγαθών, διασπορά προορισμών εξαγωγών
  • Αγκυλώσεις σε σχέση με τις διασυνοριακές αγορές
  • Έλλειψη ενημέρωσης εξαγωγικών δυνατοτήτων & εξειδικευμένων στελεχών.

Ευκαιρίες
  • Αυξανόμενη ζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο για ποιοτικότερα αγροτικά προϊόντα & για βιολογικά αγροτικά προϊόντα
  • Εφικτή προσαρμογή της γεωργίας, κυρίως στις ορεινές περιοχές, στο πρότυπο αειφόρου γεωργικής δραστηριότητας
  • Δυνατότητες ανάπτυξης τουριστικού προϊόντος
  • Δυνατότητα ανάπτυξης συνεργασιών με ελληνικές & ξένες επιχειρήσεις (Clusters)
  • Δυνατότητες δημιουργίας μονάδων τυποποίησης και μεταποίησης των τοπικών γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων
  • Επενδύσεις οικοτουρισμού στους ορεινούς όγκους.

Απειλές
  • Χαμηλή ανταγωνιστικότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, σε σχέση με το σύνολο της χώρας & τους διεθνείς ανταγωνιστές
  • Αλλαγές στο παραγωγικό περιβάλλον του πρωτογενούς τομέα λόγω της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής
  • Αύξηση του ανταγωνισμού από τις γειτονικές βαλκανικές χώρες
  • Αύξηση του ανταγωνισμού από χώρες με προσφορά αγροτικών προϊόντων σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές (Τουρκία, Κίνα κλπ), χωρίς να λαμβάνονται υπόψη ποιοτικά χαρακτηριστικά.

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια