Νέο πλήγμα για την κτηνοτροφία- Εμφάνιση Καταρροϊκού πυρετού

ΣΕΛΤΣΑ ΤΖΕΝΗ, Κτηνίατρος απόφοιτη Κτηνιατρικής Σχολής Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Τι είναι ο Καταρροικός πυρετός

Ο Καταρροικός πυρετός ή νόσος κυανής γλώσσας (Bluetongue) είναι λοιμώδες νόσημα, υποχρεωτικής δήλωσης  που οφείλεται σε ιό και μεταδίδεται με αρθρόποδα (κουνούπια) του γένους Culicoides ή και μολυσμένες βελόνες. Ο ιός μέσω του σάλιου του εντόμου μεταδίδεται σε άλλο ευαίσθητο ζώο με το επόμενο τσίμπημα. Το νόσημα αυτό είναι εποχικό καθώς σχετίζεται με τον πληθυσμό των κουνουπιών και γι αυτό παραουσιάζει έξαρση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Εξάπλωση του ανά τον κόσμο

Ο Καταρροϊκός πυρετός έχει παρουσιαστεί σε Αυστραλία, ΗΠΑ, Αφρική, Μέση Ανατολή, Ασία και Ευρώπη. Βασικά η ασθένεια είναι πολύ διαδεδομένη στις χώρες με θερμά κλίματα όπου ευδοκιμούν τα Culicoides. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου, η ασθένεια έχει παρουσιαστεί και σε χώρες της Βόρειας Ευρώπης, όπως στην Αγγλία το 2007.  Όσον αφορά την Ελλάδα, πρωτοεμφανίστηκε στη Λέσβο την περίοδο 1978 - 1979 και ήταν η πρώτη φορά που η ασθένεια αυτή εμφανιζόταν σε περιοχή της Ευρώπης. Όλες οι ενδείξεις συνέτειναν ότι η ασθένεια ήρθε στη Λέσβο από τα απέναντι παράλια.

Είδη ζώων που προσβάλλονται

Προσβάλλει όλα τα μηρυκαστικά (βοοειδή, πρόβατα, αίγες) κυρίως όμως τα πρόβατα . Τονίζεται ότι δεν προσβάλλει τον άνθρωπο και δεν υπάρχει κίνδυνος για τη δημόσια υγεία. Προκαλεί, όμως, μεγάλες απώλειες στο ζωικό κεφάλαιο, καθώς επιβάλλεται η θανάτωση των ζώων.

Τα συμτώματα  που εμφανίζουν τα πρόβατα είναι τα εξής:

•         Πυρετός, κατάπτωση, μείωση της όρεξης

•         Ρινικό έκκριμα, ταχύπνοια

•         Σιαλόρροια (αφροί στο στόμα)

•         Οίδημα χειλέων, προσώπου, αυτιών (πρήξιμο στο πρόσωπο)

•         Κυάνωση γλώσσας (μπλε γλώσσα)

•         Υπεραιμία στεφάνης, χωλότητες (τα ζώα κουτσαίνουν)

•         Αυτοϊαση (συνήθως) ή θάνατος

•         Αναπαραγωγικά προβλήματα (αγονιμότητα, τερατογενέσεις, αποβολές)

Η διάγνωση γίνεται με την κλινική εικόνα του ζώου, απομόνωση του ιού με εργαστηριακές-ορολογικές μεθόδους.

Θεραπεία για τη νόσο δεν υπάρχει, ωστόσο χρησιμοποιούνται φάρμακα για τις επιπλοκές της και την καταπολέμηση των κουνουπιών.

 Προληπτικά για την αποφυγή της εξάπλωσης του καταρροϊκού πυρετού θα πρέπει σε όλες τις εκτροφές αιγοπροβάτων και βοοειδών να ληφθούν αμέσως μέτρα:
• Εφαρμογή εγκεκριμένων εντομοαπωθητικών σε όλα τα ευαίσθητα ζώα  κυρίως στην ράχη (πρόβατα, γίδες, βοοειδή).
• Ψεκασμός των στάβλων με κατάλληλα εντομοκτόνα με ιδιαίτερη επιμονή στα υγρά σημεία (π.χ. ποτίστρες).
Τέλος,  απαγορεύεται αυστηρά η μετακίνηση αιγοπροβάτων και βοοειδών χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με την Κτηνιατρική Υπηρεσία και τα αρμόδια Κτηνιατρικά Γραφεία.

Eμβολιασμός των ζώων   Ο ιός έχει αναπτύξει μέχρι σήμερα 24+2 γνωστούς οροτύπους-στελέχη και κάθε ορότυπος αντιστοιχεί σε ομόλογο εμβόλιο. Στην Ελλάδα έχει εντοπιστεί το στέλεχος 4 και λιγότερα συχνά οι 1,9,16  ενώ στην Κεντρική Ευρώπη εμφανίστηκε και το 8. Το εμβόλιο, που παρασκευάζεται στην Ισπανία, αντιμετωπίζει τα στελέχη 4 και 2. Άρα, το εμβόλιο δεν θα έχει αποτέλεσμα σε κάποιο από τα υπόλοιπα στελέχη του (πλην των 2 και 4). Για να εξασφαλιστεί προστασία των ζώων ΔΕΝ αρκεί ο εμβολιασμός τους μια φορά. Ο εμβολιασμός πρέπει να γίνεται δύο φορές το χρόνο για τέσσερα χρόνια, ώστε να εξασφαλιστεί πλήρης ανοσία (για τα δυο μόνο  αυτά στελέχη). Επομένως, το κόστος  είναι αναμφίβολα μεγάλο  χωρίς εγγυημένο αποτέλεσμα. Ωστόσο, είναι το μόνο όπλο που μένει για την ραγδαία εξάπλωση  της νόσου και ακόμα δε διατίθεται στην ελληνική αγορά.

Οι κτηνοτρόφοι υποχρεούνται να ενημερώνουν το Τμήμα Κτηνιατρικής σε περίπτωση εμφάνισης κάποιων από τα προαναφερθέντα συμπτώματα και να τηρούν τα απαραίτητα υγειονομικά μέτρα, που ορίζονται από τις αρμόδιες Κτηνιατρικές Αρχές.